ชุมชนท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมบ้านยวน นครจันทึก

ตำบลสีคิ้ว อำเภอสีคิ้ว จังหวัดนครราชสีมา

“เส้นทางธรรม แดนผ้าซิ่น ถิ่นไท-ยวน”

อาจกล่าวได้ว่าชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์ไท-ยวนมีทุนทางวัฒนธรรมเป็นอัตลักษณ์อันโดดเด่น ชุมชนชาวไท-ยวน มีการอนุรักษ์วัฒนธรรมอันเป็นเสน่ห์ดั้งเดิม ทั้งด้านการนุ่งซิ่น ประเพณีหล่อกระทงเทียนลอยเคราะห์ การประดิษฐ์พานบายศรี และการลำแคน

ไท-ยวน หรือ ไทยโยนก ซึ่งอยู่ทางเหนือได้อพยพเข้ามาอยู่ที่ อ.สีคิ้ว จ.นครราชสีมา 2 ทางคือ กลุ่มแรกอพยพจากทางเหนือมาอยู่ที่ อ.เสาไห้ จ.สระบุรี ต่อมาเจ้าเมืองสระบุรีต้องการตั้งกองเลี้ยงโคนมที่เมืองนครจันทึก จึงได้แบ่งครอบครัวชาวไท-ยวนจากอำเภอเสาไห้ไปอยู่ที่อำเภอสีคิ้ว ส่วนอีกกลุ่มหนึ่งอพยพมาจากเวียงจันทน์

กลุ่มชาติพันธุ์ไท-ยวนยังคงรักษาประเพณีและวัฒนธรรมแบบโยนกไว้จบจนทุกวันนี้ ทั้ง ภาษาไท-ยวน ใช้พูดในหมู่ไท-ยวนด้วยกันเอง และผ้าไทย-ยวน

โดยปัจจุบันมีชาวไท-ยวนอยู่ประมาณ 5,000 คน ในเขตอำเภอสีคิ้ว ในท้องที่ตำบลลาดบัวขาว ตำบลสีคิ้ว และตำบลบ้านหัน บ้านยวน นครจันทึก ตำบลสีคิ้ว อำเภอสีคิ้ว จังหวัดนครราชสีมา ชุมชนแห่งนี้เป็นชุมชนที่มีชาวไท ยวนอาศัยอยู่มาเป็นเวลานาน ตั้งแต่นครจันทึกจนมาถึงอำเภอสีคิ้วในปัจจุบัน  มีความโดดเด่นในเรื่องเฉพาะตัวด้านภาษา วิถีชีวิต วัฒนธรรม และการทอผ้า

ศูนย์การเรียนรู้วัฒนธรรมไท-ยวน บ้านยวนนครจันทึก ที่อำเภอสีคิ้วถูกสร้างขึ้น เพื่อพัฒนาเศรษฐกิจชุมชนเชิงสร้างสรรค์ ด้วยการจัดตั้งตลาดชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์ไท-ยวน ที่เรียกว่า ตลาดบ้านยวน นครจันทึก ภายในวัดใหญ่สีคิ้ว เนื่องจากพื้นที่อำเภอสีคิ้วมีชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์ไท-ยวน อาศัยอยู่รวมกันจำนวนมากกว่า 900 ครัวเรือน มีวัฒนธรรม อัตลักษณ์อันโดดเด่นทั้งเรื่องของภาษา อาหาร และเสื้อผ้าการแต่งกาย ทางชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์ไท-ยวนในพื้นที่จึงมีการรวมกลุ่มกันเปิดตลาดบ้านยวนนครจันทึกขึ้นเพื่อสืบสานวัฒนธรรมอันดีงาม

ตลาดบ้านยวนนครจันทึกจะเปิดจำหน่ายสินค้าทุกวันพฤหัสบดีตั้งแต่เวลา 15.00 น. เป็นต้นไป ภายในตลาดมีการจำหน่ายสินค้าหัตถกรรมและผลิตภัณฑ์  ของชุมชนไท-ยวน จำหน่ายผลิตภัณฑ์จากภูมิปัญญาไท-ยวน อาทิ อาหาร เสื้อผ้า ของที่ระลึก สินค้าทางการเกษตร รวมถึงสินค้าอื่นๆอีกที่มีอยู่ในชุมชนไท-ยวน  และมีการแสดงดนตรีพื้นบ้านไท-ยวน รำไท-ยวน การสาธิตศิลปหัตถกรรม จากศูนย์การเรียนรู้วัฒนธรรมไท-ยวน “บ้านยวน นครจันทึก”ด้วย

ตลาดดังกล่าวมีการจำหน่ายสินค้าหัตถกรรม และผลิตภัณฑ์ของชุมชนไท-ยวน จำนวนมากกว่า 50 ร้านค้า เช่น อาหาร และขนมพื้นเมืองไท-ยวน เช่น ข้าวเปียกอ่อน หรือ ขนมเดี๊ยะ ที่หายไปกว่า 100 ปีมาวางให้ได้ชิม นอกจากนี้ มีข้าวต้มมัดบิ๊กไซส์,ขนมกง,ข้าวแคบ และข้าวแต๋น และการผ้าทอพื้นเมืองไท-ยวน ซึ่งเป็นผ้าฝ้ายทอสีสันสดใส ลวดลายของผ้ามีความละเอียดสวยงาม พร้อมกันนี้ยังมีของที่ระลึก และสินค้าเกษตรจำหน่าย นอกจากนี้ยังได้มีการเปิดบ้านเรือนชุมชนไทยวน ให้นักท่องเที่ยวได้เข้าไปชมศึกษาเรียนรู้วัฒนธรรมไท-ยวนอีกด้วย 

สำหรับไท-ยวน เป็นชุมชนกลุ่มใหญ่ที่อาศัยอยู่ทางภาคเหนือของประเทศไทยมาเป็นเวลานานหลายชั่วอายุคน และได้ตั้งบ้านเรือนอยู่ทางลุ่มน้ำโขงตอนใต้บริเวณเชียงแสน หรือจังหวัดเชียงราย ต่อมาในรัชสมัยของพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก รัชกาลที่ 1 พม่าได้เข้ายึดครองเชียงแสน ทำให้มีชาวเชียงแสนส่วนหนึ่งเดินทางมาตั้งบ้านเรือนอยู่ที่จังหวัดราชบุรี และจังหวัดสระบุรี และชาวไท-ยวนบางส่วนจึงได้มาตั้งบ้านเรือนอยู่แถบลุ่มน้ำลำตะคอง เพราะมีความอุดมสมบูรณ์ เหมาะแก่การทำเกษตร และเลี้ยงสัตว์ ซึ่งก็คือพื้นที่อำเภอสีคิ้ว จังหวัดนครราชสีมาในปัจจุบัน

ชาวบ้านยวนนครจันทึก มีวิถีชีวิตชาวไท-ยวนที่โดดเด่นอย่างมาก มีภาษา  มีวัฒนธรรมที่น่าศึกษา  มีสินค้าของชุมชนหลากหลาย  โดยนักท่องเที่ยวเข้ามาร่วมกิจกรรมในชุมชนแห่งนี้จะประทับใจคือ การได้ทำอาหารไท-ยวนต้นตำรับ คือ แกงหยวกกล้วย เป็นอาหารพื้นบ้านของไท-ยวนหาที่ไหนไม่มี

แหล่งท่องเที่ยว

            ตลาดบ้านยวน นครจันทึก  แหล่งท่องเที่ยวแห่งใหม่ ในบริเวณวัดใหญ่สีคิ้ว อำเภอสีคิ้ว โคราช โดยสถานที่นี้สร้างขึ้นเพื่อเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช และเป็นแหล่งรวบรวม ส่งเสริม อนุรักษ์ สืบสาน ดังกระแสพระราชดำรัสพระบรมราโชวาทที่เตือนใจให้คนไทยได้เห็นคุณค่าของวัฒนธรรม และช่วยกันธำรงรักษาวัฒนธรรมที่ดีงามของชาติ

เรือนไทยวน จะจำลองวัฒนธรรมไทยวนที่ตกทอดกันมาในสีคิ้ว ซึ่งตัวบ้านจะมีลักษณะเด่นตรงที่จะตั้งขวางตะวันแบบเดียวกับเรือนทางเหนือ โดดเด่นที่จั่วพระอาทิตย์รับแสงสว่าง ซึ่งมีความหมายถึงความรุ่งโรจน์กับการเริ่มต้นที่ดี และผ้าทอพื้นเมืองไทยวน ซึ่งเป็นผ้าฝ้ายทอสีสันสดใส ลวดลายของผ้ามีความละเอียดสวยงามเป็นเอกลักษณ์

ชมการทอผ้าที่มีผ้าลวดลายเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวจากการนำฝ้ายมาทอมือ

เข้ามาชม และศึกษาวิถีชีวิตกลุ่มชาติพันธุ์ไทยวนที่ อำเภอสีคิ้ว

กิจกรรมและเส้นทางท่องเที่ยว

เริ่มที่แวะมูลนิธิหลวงปู่โตพรหมรังสี ไหว้พระ ให้อาหารปลา ทานอาหารเช้าฟรี ที่มูลนิธิฯ จากนั้นปั่นจักรยานโบราณจากชุมชนจักรยานโบราณบ้านโนนกุ่ม หรือนั่งรถรางรอบชุมชนโนนกุ่ม (ฟรี) ต่อด้วยกลุ่มทอผ้ายวน บ้านโนนกุ่ม ชมการทอผ้ายวน สาธิตการทอผ้ายวน ลงมือทอผ้ายวน ซื้อผ้าและผลิตภัณฑ์ ทานอาหารว่าง น้ำเสริฟด้วยแก้ว ที่รองแก้วด้วยผ้ายวน ซื้อผ้าขาวม้าคาดพุง หรือจะนุ่งผ้าซิ่นยวนที่นี้ก็ได้

ต่อด้วยบ้านไทยวน โบราณ บ้านลุงแก้ว เหมิกจันทึก  ชมบ้านยวนโบราณบ้านโนนกุ่ม  ทานอาหารกลางวัน  อาหารพื้นบ้าน ชมการแสดงฟ้อนแคน โดยชุมชนโนนกุ่ม ไปวัดเกาะสีคิ้วกราบรอยพระพุทธบาท  แล้วไปสวนเกษตรโรงเรียนสีคิ้ว “สวัสดิ์ผดุงวิทยา”          เดินตามคันนา ชมนาข้าว ชมระหัดวิดน้ำเกษตรพอเพียง การทำนา เลี้ยงไก่ไข่ ผลผลิตของนักเรียน และระหัดวิดน้ำลำตะคอง          บริเวณนาข้าวลำตะคอง

ไปชมบ้านยวนโบราณบ้านเหนือ บ้านยายไอ่ หรือบ้านยวนโบราณ ฉางข้าวโบราณ บ้านลุงมวล        ชมบ้านโบราณบ้านยวน บ้านต้นแบบบ้านยวนวัดใหญ่ บ้านน้าลำพวน ชมการทำน้ำสมุนไพร หัดทำข้าวแคบด้วยตนเอง ไปบ้านน้าแดงชมการทำย่ามสาธิตและลงมือทำด้วยตัวเอง จากนั้นไปบึงสาธารณะสีคิ้ว ชมกิจกรรมยามเย็น และพักผ่อน ร่วมกิจกรรมภายในบึง เช่น  ว่ายน้ำ  เดิน-วิ่ง ออกกำลังกาย  แอโรบิก  ไปวัดใหญ่สีคิ้ว กราบพระ ชมบ้านยวนวัดใหญ่สีคิ้ว ชมการสาธิต และลงมือทำผลิตภัณฑ์จากผ้ายวน และจากเศษผ้ายวน ของที่ระลึก ชมการทำอาหาร ฉู่ฉี่  น้ำพริกอ่องแกงเส้นร้อน กินเข่าค่ำ ชมการแสดงฟ้อนไท ยวน ตลาดไนท์สีคิ้ว ( เฉพาะวันศุกร์)

อีกวันแวะไปสวนเกษตรพอเพียงตามรอยพ่อ วัดใหญ่สีคิ้ว ชมสวนเกษตรพอเพียง และสาธิต ทำ ปลูก การดำนา การปลูกพืชทางการเกษตร ทำน้ำสมุนไพรด้วยตัวเอง เสริฟด้วยกระบอกไม้ไผ่ ห่อด้วยผ้ายวน ทานอาหารกลางวันปิ่นโต ห่อด้วยผ้ายวน ท่องเที่ยวตามเส้นทางไป เขาจันทร์งาม  กังหันลมเขายายเที่ยง เขาใหญ่ แล้วเดินทางกลับ

ติดต่อสอบถามเพิ่มเติม

ชุมชนท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมบ้านยวน นครจันทึก

ตำบลสีคิ้ว อำเภอสีคิ้ว จังหวัดนครราชสีมา

ติดต่อชุมชน : นางภรชวรรณ ลักษณะเพชร  โทรศัพท์  ๐๘๔-๘๓๖-๕๕๖๖

#กรมส่งเสริมวัฒนธรรม #ชุมชนท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมประจำปี2561 #ชุมชนท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม #BloggerCulture #BloggerXDCP