ชุมชนท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมย่านนางเลิ้ง

แขวงโสมนัส เขตป้อมปราบ กรุงเทพมหานคร

“นางเลิ้ง เสน่ห์ในหลากรส”

 

ใครอยู่สายชิมต้องไม่พลาดที่นี่เลย

            นางเลิ้ง แขวงโสมนัส เขตป้อมปราบ กรุงเทพมหานคร มีวัฒนธรรมเก่าแก่มาอย่างยาวนาน ไปจนถึงมีความเจริญอย่างมากในอดีต มีความโดดเด่นคือ เป็นชุมชนเก่าแก่ในเมืองกรุง ที่มีความครึกครื้นของการค้า ศิลปวัฒนธรรม และวิถีชีวิต

            นางเลิ้งนับเป็นชุมชนเมืองเก่า อยู่ในเขตเมืองชั้นในย่านนางเลิ้ง มีการอนุรักษ์ศิลปะการแสดงละครชาตรี ชุดโขนละคร ในการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์วัฒนธรรม ตลาดนางเลิ้ง เป็นชุมชนและตลาดที่ตั้งอยู่บนถนนนครสวรรค์ เขตป้อมปราบศัตรูพ่าย เป็นตลาดบกแห่งแรกของประเทศไทย มีอายุยาวนานกว่า 100 ปี

ตลาดนางเลิ้ง นับเป็นตลาดเก่าแก่ ซึ่งยังคงหลงเหลือกลิ่นอายให้ได้สัมผัสทั้งโรงหนังเก่า บ้านเรือน และที่สำคัญของอร่อยต่างๆ ให้เลือกทานมากมาย

หากจะย้อนไป ตลาดนางเลิ้งก่อตั้งมาตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 5 เปิดขึ้นอย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ 29 มีนาคม พ.ศ. 2443 โดยพระบาทสมเด็จพระเจ้าจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จเป็นองค์ประธานในพิธีเปิดเอง แต่เดิมเรียกว่าบ้านสนามควาย ก่อนจะเรียกว่า “อีเลิ้ง” ตามชื่อคือตุ่มชนิดหนึ่งของชาวมอญ จนมาเปลี่ยนชื่ออีกครั้งในยุคจอมพล ป. พิบูลสงคราม เป็นนายกรัฐมนตรี ว่า “นางเลิ้ง”

สถานที่สำคัญของตลาดนางเลิ้งได้แก่ โรงภาพยนตร์เฉลิมธานี ที่มีอายุเก่าแก่กว่า 80 ปี สร้างขึ้นสมัยรัชกาลที่ 6 เป็นสถานที่แห่งความบันเทิงที่จะได้ชมภาพยนตร์จากทุกชาติทั้งไทย, จีน อินเดีย, ฝรั่ง แต่ต่อมาด้วยกระแสความนิยมโรงหนังแบบเก่าลดลง จากจำนวนคนดูที่เคยมากถึงรอบละ 300–400 คนก็เหลือเพียงรอบละไม่ถึง 10 คน จนต้องเลิกฉายไปเมื่อปี พ.ศ. 2536 ปัจจุบันเป็นเพียงโกดังเก็บของ

ศาลาเฉลิมธานี หรือโรงหนังนางเลิ้ง นับเป็นแลนด์มาร์คของตลาดนางเลิ้งก็ว่าได้ มีลักษณะเป็นอาคารไม้เก่าแก่หลังใหญ่ โรงหนังโบราณแห่งนี้เป็นสิ่งสำคัญที่สะท้อนให้เห็นถึงความเจริญรุ่งเรืองของย่านนางเลิ้ง

ปัจจุบัน ตลาดนางเลิ้ง เป็นชุมชนที่เก่าแก่และมีชื่อเสียงแห่งหนึ่งของกรุงเทพมหานคร อาคารบ้านเรือนแถบนี้มีสถาปัตยกรรมที่สวยงาม ได้รับการปรับปรุงทาสีใหม่เป็นโทนสีชมพู และเป็นตลาดและย่านที่ขึ้นชื่ออย่างมากด้านอาหารนานาชนิด เช่น ก๋วยเตี๋ยว ขนมหวาน รวมทั้งขนมโบราณต่างๆ ที่นับวันจะกลายเป็นของหากินได้ยาก 

ถึงแม้ว่าจะมีการรื้อและปรับเปลี่ยนโครงสร้างอาคารบ้านเรือนบางส่วนโดยรอบให้ดูทันสมัยขึ้น  และมีการซ่อมแซมชิ้นส่วนโครงสร้างใหม่ขึ้นมาทดแทนของเก่าที่ชำรุดทรุดโทรมไป  ตลาดแห่งนี้ก็ยังคงเต็มไปด้วยกลิ่นไอความเก่าที่มีเสน่ห์ 

ร้านดังเริ่มที่ร้านข้าวแกงรัตนา คนมายืนแน่นหน้าร้านนับแต่เริ่มขายในช่วงสายๆ ที่นี่สืบทอดสูตรมาตั้งแต่รุ่นปู่ที่ทำงานอยู่ห้องเครื่องในรั้วในวังมาก่อน รสชาติอร่อย ใช้ของสดใหม่ทุกวัน พริกแกงทำเอง

ก๋วยเตี๋ยวดังต้อง รุ่งเรือง และ ส.รุ่งโรจน์ ขายกันมากว่า 50 ปี  ร้านรุ่งเรืองนั้นขายบะหมี่เกี๊ยว หมูแดง-เนื้อปู บะหมี่เป็ดย่าง ก๋วยเตี๋ยวเป็ดพะโล้ และข้าวหมูกรอบ ส่วนร้าน ส.รุ่งโรจน์ ขายเป็ดพะโล้ เป็ดตุ๋น และอีกหลากหลายเมนู ไม่ว่าจะเป็น ขาห่านอบหม้อดิน ลิ้นเป็ดอบหม้อดิน เนื้อเป็ดพะโล้  เกี้ยวกุ้งน้ำใส ห้อยจ๊อ ข้าวหน้าไก่ ข้าวอบซี่โครงหมู

ร้านก๋วยเตี๋ยวแคะนางเลิ้ง สารพัดลูกชิ้นที่อร่อยเด็ด ทั้งลูกชิ้นเต้าหู้ ลูกชิ้นกรอบ และลูกชิ้นหมู ร้านก๋วยเตี๋ยว เนื้อตุ๋นนางเลิ้ง คนแน่นขนัดทุกวัน  เนื้อนุ่มๆ ทั้งสด ทั้งเปื่อย ลูกชิ้น และน้ำซุปหอมเข้มข้น 

สาคูและข้าวตังเมี่ยงลาว รวมถึงไส้กรอกปลาแนมแแม่เล็ก อาหารไทยโบราณหากินยาก   มี 2 ส่วน คือปลาแนมที่ทำจากปลาช่อน ข้าวคั่ว และหมู เจ๊หมวยกุ๋ยช่ายทอดกรอบ

มาถึงคิวของหวาน เริ่มกันด้วยที่ร้านป้าหงษ์ขนมไทย แม่สมจินต์ และแม่กวา ขนมเบื้องโบราณลุงน้อย ขนมเทียนตลาดนางเลิ้งมีหลายเจ้า หนึ่งในนั้นคือ เอี้ยงนางเลิ้ง ตำนานความอร่อยกว่า 60 ปี ไส้ขนมมีกลิ่นหอมจากหญ้านางนวล กว่าจะทำเป็นขนมเทียนแต่ละชิ้นต้องพิถีพิถัน

            จากตลาดนางเลิ้งเราสามารถเดินเล่นไปยังวัดสุนทรธรรมทาน ศูนย์กลางแรกเริ่มของย่านนางเลิ้ง ปัจจุบันมีอีกชื่อคือวัดแคนางเลิ้งเป็นวัดที่เป็นศูนย์กลางแรกเริ่มของย่านนางเลิ้ง ตั้งแต่ก่อนที่จะมีการขุดคลองผดุงกรุงเกษม ที่นี่ยังเป็นที่เก็บอัฐิของพระเอกดัง มิตร ชัยบัญชา

บ้านนราศิลป์ บ้านไม้หลังเล็กๆแต่เต็มไปด้วยคุณค่าทางประวัติศาสตร์ ก่อตั้งสมัยรัชกาลที่ 6 โดยคุณละม่อม สุสังกรกาญจน์ ซึ่งวลานั้น รับงานแสดงโขนกลางแปลง โขน ละครชาตรี และดนตรีไทย จนได้ก่อตั้งโรงภาพยนต์ ชื่อ “นราศิลป์ภาพยนตร์"  และพัฒนาปรับปรุงจนกลายเป็นคณะนาฏศิลป์คณะใหญ่ที่มีชื่อเสียงที่สุดในยุคนั้น

ที่นี่เป็นแหล่งเรียนรู้ทางวัฒนธรรมของชุมชน เป็นแหล่งเรียนรู้เรื่องของนาฏศิลป์ การปักเครื่องโขน ซึ่งเป็นอาชีพที่หายาก โดยมุ่งหวังให้คนรุ่นใหม่ที่สนใจได้มาเรียนรู้การปักชุด ทำศีรษะโขน มาซึมซับ รักและหวงแหนศิลปะวัฒนธรรมให้อยู่คู่ประเทศชาติ

            บ้านเต้นรำ บ้านเก่าหลังนี้เป็นพิพิธภัณฑ์ และโรงเรียนสอนลีลาศ แต่ก่อนเป็นที่รวมตัวกันของนักธุรกิจมาพบปะสังสรรค์

            บ้านศิลปะ จัดแสดงละครชาตรี ที่ยังคงรับงานแสดงละครชาตรี เพื่อไม่ให้หายไปจากสังคมไทย

            วัดโสมนัสวรวิหาร วัดหลวงที่สถาปนาขึ้นหลังจากการขุดคลองผดุงกรุงเกษม วัดตั้งอยู่ติดกับถนนกรุงเกษม ด้านหน้าวัดติดกับคลองผดุงกรุงเกษม บรรยากาศโดยรอบวัดเงียบสงบ ข้างในวิหารเป็นสีทองเรืองอร่ามสวยงาม กราบพระพุทธรูป ไหว้พระขอพรจาก พระพุทธโพธิ์ศรีนาค พระพุทธรูปปางนาคปรกสมัยลพบุรี ที่ประดิษฐานในหอพระพุทธโพธิ์ศรีนาคข้างพระอุโบสถ ซึ่งถือเป็นพระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์ประจำวัดโสมนัสวิหาร ชาวต่างชาติรู้จักในนาม “THE LUCKY BUDDHA” หรือพระแห่งความโชคดี

ฝั่งตรงข้ามตลาดมีร้านนางเลิ้งอาร์ต เป็นร้านทำล็อกเก็ตหินแห่งแรกในเมืองไทย

กิจกรรมและเส้นทางท่องเที่ยว

            กินเที่ยววันเดียวลงลึกเกินคุ้ม@ย่านนางเลิ้ง เปลี่ยนบรรยากาศไปเดินเที่ยววัด ท่องตลาด ชมวัฒนธรรมเก่าแก่ที่ “ย่านนางเลิ้ง" เริ่มที่พบกันตอนสายๆที่บ้านนราศิลป์ (การปักเครื่องโขน ละคร) แล้วพาชมวิถีชีวิตชุมชนย่านนางเลิ้ง ชิมอาหารและของดีในตลาดนางเลิ้ง ชมศาลาเฉลิมธานี พาชมฟังบรรยายโรงหนังเฉลิมธานี เก่าแก่อายุกว่า 100 ปีพาชมบ้านเต้นรำ เพื่อชมการแสดง สาธิตละครชาตรี พาชมบ้านศิลปะ เพื่อชมการสาธิตการทำผลิตภัณฑ์ของที่ระลึก แล้วแวะไหว้พระที่วัดสุนทรธรรมทาน

การเดินทาง จากแยกยมราชเข้าถนนหลานหลวงผ่านตลาดมหานาค ข้ามสะพานขาว เลี้ยวขวาเข้าถนนกรุงเกษม ถึงสี่แยกเทวกรรม ตลาดจะอยู่ทางด้านซ้ายมือ หรือถัดมาจากถนนราชดำเนิน ให้ตรงเข้าถนนนางเลิ้ง ตลาดจะอยู่ด้านขวามือ รถประจำทาง: สาย 5, 10, 53 และปอ. 171 เข้าถนนหลานหลวง สาย 2, 8, ปอ. 44 และ ปอ. 60

ติดต่อสอบถามเพิ่มเติม

ชุมชนท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมย่านนางเลิ้ง

แขวงโสมนัส เขตป้อมปราบ กรุงเทพมหานคร

ติดต่อชุมชน : นายสมชาย ธนกุสุมาลย์  โทรศัพท์  081-812-5936

#กรมส่งเสริมวัฒนธรรม #ชุมชนท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมประจำปี2561 #ชุมชนท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม #BloggerCulture #BloggerXDCP