เมื่อพูดถึง อัฟกานิสถาน สิ่งหนึ่งที่หลายคนนึกถึง นั่นคือ “องค์พระแห่งบามิยัน”

เมืองบามิยันคือเมืองโบราณที่ตั้งอยู่ตอนกลางของประเทศอัฟกานิสถานในปัจจุบัน

อัฟกานิสถานเคยเป็นศูนย์กลางความเจริญรุ่งเรืองของศาสนาพุทธ ว่าจะเคยเดินทางไปท่องเที่ยวสักครั้งในชีวิตนี้ แต่คงหมดสิทธิ์ไปแล้ว แต่เคยไปประเทศที่ติดกันคืออิหร่านมาค่ะ

แต่น่าเสียดายมากร่องรอยที่หลงเหลือความยิ่งใหญ่ขององค์พระบามิยัน บัดนี้ไม่เหลือแล้ว เพราะหลักฐานสำคัญของความรุ่งเรืองในศาสนาพุทธของบามิยัน นั่นคือพระพุทธรูปขนาดยักษ์จากการแกะสลักเข้าไปที่หน้าผาสององค์ ได้ถูกทำลายลงโดยตาลีบันเมื่อปี2001 จนไม่เหลือซากองค์พระพุทธรูปให้เห็นอยู่เลย

ปัจจุบันความยิ่งใหญ่ของพระพุทธรูปทั้งสององค์ จึงคงเหลือให้เห็นเพียงภาพถ่าย หรือภาพเขียนซึ่งจากภาพจะเห็นว่าองค์พระทั้งสองที่หลงเหลือก่อนถูกทำลายก็อยู่ในสภาพที่ชำรุดทรุดโทรมจนไม่เหลือพระพักตร์ให้เห็น

ทำให้นึกถึงเมื่อครั้งที่พระพุทธรูปทั้งสองอยู่ในสภาพสมบูรณ์จะมีความงดงามเพียงใด จากหลักฐานพบว่า “พระถังซำจั๋ง” หลวงจีนที่มีชื่อเสียงเดินทางไปในดินแดนชมพูทวีปเมื่อ 1,400 ปีก่อน ได้เดินทางผ่านแคว้นบามิยันพร้อมกับได้บันทึกไว้ว่า

ในแคว้นบามิยัน มีอารามหลายสิบแห่งมีพระภิกษุนับพัน ส่วนใหญ่ศึกษานิกาย “หินยานฝ่ายโลกุตรวาท” และเนินเขาด้านตะวันตกเฉียงเหนือของเมืองหลวง มีพระพุทธรูปจำหลักด้วยศิลาสูงใหญ่สีทองอร่ามประดับด้วยอัญมณีมีค่า ด้านตะวันออกขององค์พระพุทธรูปมีอารามแห่งหนึ่งซึ่งอดีตพระราชาของแคว้นทรงสร้างขึ้น

และมีความพยายามของหลายประเทศที่จะสร้างองค์พระขึ้นมาใหม่ แต่ก็ยังไม่สามารถสร่างได้จนบัดนี้

และทำให้นึกถึงพระใหญ่ 2 องค์นั่นคือ พระพุทธเมตตาประชาไทยไตรโลกนาถคันธารราฐอนุสรณ์ ที่กาญจนบุรี เกิดขึ้นจากความเลื่อมใสในพระบวรพุทธศาสนาอย่างแรงกล้าของสมเด็จพระมหาธีราจารย์ (นิยม ฐานิสฺสโร) อดีตเจ้าอาวาสวัดชนะสงคราม ที่ได้จัดสร้างพระพุทธเมตตาประชาไทยไตรโลกนาถคันธารราฐอนุสรณ์ นอกจากเป็นเครื่องหมายแห่งการสืบสานทำนุบำรุงพระพุทธศาสนาแล้ว ยังเป็นอนุสรณ์รำลึกถึงพระพุทธรูปแห่งบามิยันอีกด้วย

และอีกองค์คือพระใหญ่เล่อซาน ในจีน ที่มีลักษณะการก่อสร้างคล้ายกับองค์พระบามิยัน พระใหญ่เล่อซาน เป็นการสร้างพระพุทธรูปที่เริ่มการสร้างโดยเลือกภูเขาที่ติดริมแม่น้ำ และเริ่มสร้างโดยการขุดเจาะ และแกะสลักจนกลายเป็นองค์พระ

ปัจจุบันพระใหญ่เล่อซานเป็นพระพุทธรูปพระพุทธรูปหินที่แกะจากหน้าผาที่ใหญ่ที่สุดองค์หนึ่งของโลก จนถึงขนาดมีคำกล่าวที่ว่า “ภูเขาคือองค์พระและองค์พระก็คือภูเขา”

ณ ที่นี่องค์พระแกะสลักขึ้นมาอย่างประณีต ทุกเส้นตามส่วนต่างๆของร่างกายมีสมมาตรที่ได้สัดส่วนเหมือนคนจริงๆ มีลักษณะความน่าเกรงขามเป็นอย่างมาก ซึ่งสะท้อนออกมาถึงความยิ่งใหญ่ของวัฒนธรรมและความเจริญรุ่งเรืองในสมัยราชวงศ์ถัง

อาจกล่าวได้ว่า พระใหญ่เล่อซานคือหนึ่งในงานศิลปะในการแกะหน้าผาที่ยิ่งใหญ่ที่สุดของราชวงศ์ถังเลยก็ว่าได้ องค์กรสหประชาชาติหรือยูเนสโก้ยังได้จัดให้สถานที่แห่งนี้เป็น มรดกโลกทางวัฒนธรรมและธรรมชาติอีกด้วย

#BuddhasofBamiyan #Bamiyan #อัฟกานิสถาน #Afghanistan

เรื่องโดย สาธิตา โสรัสสะ บล็อกเกอร์ Facebook TRAVELISTA นักเดินทาง/ตะลอนไป